İşte iftarı, sahuru, davul sesi, teravihi, mukabelesi, ile çocuklar kutlu ay Ramazan’ı severler. O bereketli zaman diliminin insanları mutlu edici havasını doya doya solurlar. Onlara her türlü nimetleri, güzellikleri bahşeden Allah’ı öğrenir, düşünürler.



Dr. Hilal Kara, On bir ayın sultanı ve ayların en faziletlisi olan Ramazan, oruç, namaz, sadaka ve nefis mücâdelesiyle güzel ahlâka ulaşmak için müstesnâ bir kazanç mevsimidir. “Çocuklarıma dinimi nasıl anlatacağım, ahlâkî değerleri nasıl vereceğim?’’ diye endişe eden anne-babalar için Ramazan ayı bulunmaz bir fırsattır.

Ramazanın gelişiyle evlerde büyük bir değişim yaşanır ve farklı bir hayat başlar. İftar öncesi tatlı bir heyecan ve telaş kaplar evleri…



Gecenin ikinci yarısında, mutfakta uykulu gözlerle sahur yemeği hazırlanır. Sofra kurulunca aile fertleri uyandırılır. Besmele çekilerek oturulur ve yemek faslı başlar. O esnada evin küçük çocuklarının sesleri duyulur. Akşam demişti ya “Beni de sahura kaldırın, ben de oruç tutacağım.” Büyükler de “Sen küçüksün” deyip aldırmamışlardı ona. Ama merak uyutur mu? çocuğu.



Çocuk meraklıdır. Çocuk heveslidir, saf, temiz ve iyi niyetlidir. Davranışları, düşünceleri ön yargısızdır. İçinden geldiği gibi hareket eder. Oruç tutmak büyük zevk verir çocuklara. Açlığın zorluğuna, ailesine kendisini ispat etmenin mutluluğu yeter. O gün oruç tutar. Sonra iftar saati yaklaştıkça heyecan artar. Dakikalar geçmek bilmez. Bir elinde şeker, bir elinde sıcak pide, sofranın zarafeti ve hoş kokuları arasında beklenir Ezan.

Ha okundu ha okunacak derken, minarelerde kandillerin yanması, topun patlamasıyla mutluluğu doruğuna ulaşan çocuklar O gün büyümüştür artık. Öyle ise babasının gittiği yere gitmelidir. Camiye, teravih namazına…



İşte iftarı, sahuru, davul sesi, teravihi, mukabelesi, ile çocuklar kutlu ay Ramazan’ı severler. O bereketli zaman diliminin insanları mutlu edici havasını doya doya solurlar. Onlara her türlü nimetleri, güzellikleri bahşeden Allah’ı öğrenir, düşünürler. Çocuklar, Ramazan’ı aileden görerek severler. Büyüdüklerinde iftarda top atışını nasıl heyecanla beklediklerini, yarı uykulu sahurlarını, öğlen vakti orucunu dedesine satıp bir güzel karnını doyurduktan sonra akşama kadar tekrar nasıl niyet ettiklerini mutlulukla hatırlarlar.



Ramazan ayı çocuklarda ahlâk eğitimi için en uygun zamandır. Oruçluyken sergilenen güzel davranışlar, verilen davetler, yapılan yardımlar çocukların ahlâk eğitimleri ve duygusal zekalarının gelişimi için önemlidir. Çocuklar açlığı, yardıma muhtaç, fakir insanlar da olduğunu ve her istediklerini yapamayacaklarını öğrenirler. Çocuklar küçük yaşta dinî duygulara yetişkinlerden daha yatkındırlar. Bu sebeple dinî ve ahlâki eğitimin küçük yaşta başlaması önemlidir.



Çocuğun henüz oruç tutmadığı 3-6 yaşlarında ilk sorularıyla birlikte ona oruç hakkında bilgi vermek ve oruçluyken sergilenen güzel davranışlarla örnek olmak, çocuğun oruç tutmaya başladığı zaman orucun ahlâki yönden terbiye edici özelliğinden yararlanmasını sağlayacaktır. Çocuğun somut düşündüğü dönemde oruç tutan kuluna, Allah’ın sevap vereceğini bilmesi; çocuğun Allah-u Teala’yı mükâfatlandırıcı olarak tanımasına da yardımcı olur.



Orucun sağladığı en önemli yararlardan biri, kişinin başka insanların duygularını anlamasıdır. Çocuklara orucun fakir ve açların halini anlamamızı sağladığını anlatmak, yardıma muhtaç insanlardan bahsetmek gerekir. Böylece çocuk, oruçla Allah’ın istediğinin insanların belli bir süre aç kalması değil açların halini anlaması olduğunu anlamaya başlar ve elindeki nimetlere şükür etmeyi de öğrenir. Böylece çocukta hem insanlara merhamet, cömertlik ve yardım etme duygusu gelişir hem de Allah’a kendisini daha yakın hisseder.



Psikolojik rahatsızlıkların büyük bir kısmında görülen belirtilerden biri de “dürtü kontrol bozukluğu”dur. Oruç, küçük yaşlarda anlamı bilinerek tutulduğu takdirde dürtüleri kontrol etme eğitimi de verir. Normal zamanda açlığa susuzluğa dayanamayan kişilerin oruçluyken açlığa daha kolay dayandıkları, sigara tiryakilerinin bile büyük bir kısmının oruçluyken bağımlılıklarının etkisinin daha azaldığı bilinmektedir. Kişinin oruca niyeti, iç salgı bezlerinin çalışmasına etki ederek dürtü, istek ve arzuların kontrolünü sağlamakta ve sabrı kolaylaştırmaktadır. Çocuğa oruçluyken sadece aç kalmak değil kötülüklerden de uzak durmak gerektiğini anlatmak önemlidir.



Kötü sözlerden ve davranışlardan uzak durmaya çalışmak, kırıcı ve incitici konuşmamak, kalp kırmamak, kimseye zarar vermemek oruçlu insanın daha çok önem vermesi gereken özelliklerdir. Çocuğa başka insanların arkasından konuşmanın oruçlu insana hiç yakışmayan bir davranış olduğunu anlatmak gerekir. Oruçluyken bu hususlara dikkat eden kişi başka zamanlarda da bunu yapma alışkanlığını kazanmaya başlamış olur.



Namaz ve duanın kişinin dinî ve ahlâki gelişimindeki rolü ve önemini hepimiz biliriz. Çocuğun namaza alıştırılması için (özellikle 7 yaşından sonra) Ramazan ayı da en uygun zamandır. Bu ayda çocuklarla birlikte camilerin gezilmesi, büyük çocukların teravih namazı kılmaya götürülmeleri, onların hayatları boyunca unutamayacakları manevi hazlar almalarını sağlamaktadır.



Ramazan ve Oruç çocuğun sosyalleşmesine katkıda bulunur. Çocukları iftar davetlerine, iftar çadırlarına götürmek, iftarlara evimize dost, komşu ve akrabaların davet edilmesi de çocukta tanıdıklarla tanışma, kaynaşma ve birlik-beraberlik duygularının gelişmesine ve sosyalleşmeye yardımcı olur. Oruç çocukta yardımlaşma duygusunu kuvvetlendiren bir ibadettir Anne-babalar çocuklarının kendilerinden sürekli bir şeyler istediklerinden ve doyumsuzluklarından şikayet ederler. Çocuk kendisinden daha muhtaç insanların olduğunu bildikçe bu duygularını kontrol etmeyi daha çok öğrenir. Çocuğa anlayabileceği bir şekilde Ramazan ayında verilen fıtr sadakasından bahsetmek yararlı olur. Çocuğun harçlıklarından bir miktarıyla yardıma muhtaç çocuklara bazı hediyeler almasını teşvik etmek için Ramazan ayı en uygun manevi zemini teşkil etmektedir.



Kültürel değerlerimizi aşılamaya çalışırken onları hep sevindirelim. Birilerinin yanlış, bilgiden ve hissiyattan yoksun tavırlarının onları çok etkilediğini bilelim. Saymaya çalıştığımız zevklerden, mutluluktan çocuklarımızı mahrum etmeyelim. Onların bu kutlu ay vesilesiyle bizleri taklide çalıştıklarını unutmayalım. Güzel dinimizi, güzelliklerle dolu kültürümüzü, güzel hasletleri benimsetelim. Yaptıkları ibadetleri, gayretlerini, yaşatılmaya çalışılan kültürel değerleri asla küçümsemeyip, bilakis tebrik edelim.



Unutmayalım ki, çocuk hafızası asla unutmaz.